The Reappropriation of a Simple Form (2014)

The Reappropriation of a Simple Form is gemaakt in kader van het Suspended Spaces project.¹

The Reappropriation of a Simple Form vertrekt vanuit het idee van tegenstrijdige realiteiten die zowel in de historische als de huidige socio-politieke context te vinden zijn waarbinnen Oscar Niemeyer’s (onafgewerkte) International Fair (jaren 1960) in Tripoli (Noord Libanon) is gerealiseerd. Sinds het uitbreken van de burgeroorlog in Libanon (1975) zijn de werkzaamheden stilgelegd en bleef de plek achter als een reusachtige lege ‘long’ (70 hectare) binnen een lichaam van dichtbebouwd stedelijk weefsel. De International Fair is nooit gebruikt volgens de functionaliteit waarvoor het was gepland en ontworpen. De dysfunctionele leegte en de archetypische architecturale artefacten, die de architect Niemeyer zijn disciplinaire maturiteit uit die periode illustreren, zijn niet meer dan een uitzonderlijke landmark van onaangeroerd modernistisch erfgoed. Terzelfdertijd echter, roept deze museale verschijning in een gespannen and getroubleerde omgeving in het Midden-Oosten vragen op betreffende het eigen autotelische karakter.

The Reappropriation of a Simple Form benadrukt een bevraging van duale en conflictuele realiteiten. Het werk plaatst een leegte in ruimte en tijd naast de turbulente realiteit van het actuele voortdurende conflict in Syrië, dat Tripoli en de International Fair de facto binnentreedt. In het voorbije jaar (2013) heeft de UNHCR een registratiecentrum voor vluchtelingen opgezet binnen een met glas afgeschermd deel van de hoofdhal op het terrein van de Fair, dat oorspronkelijk bedoeld was om er de internationale tentoonstellingen te huisvesten. Nu wordt een klein deel van de hal gebruikt om er tijdelijk vluchtelingen onderdak te bieden, als antwoord van de VN op het immer groeiende aantal Syrische burgers die de oorlog ontvluchten. In de voorbije maand (april 2014) meldde het VN Vluchtelingen Agentschap dat de “verwoestende mijlpaal” van 1 miljoen geregistreerde Syrische vluchtelingen in Libanon was bereikt. Dit maakt van Libanon het land ” met de hoogste concentratie vluchtelingen pro capita wereldwijd,” zei de VN.²

Het is bijna een symbolisch feit dat het boemerangvormige dak van Niemeyer’s hal nu de sociale en misschien ethisch verantwoorde functie toegewezen krijgt door er oorlogsvluchtelingen uit Syrië te huisvesten. Het feit is des te opmerkelijk wanneer men weet dat de site in het verleden zijn autotelische dysfunctionaliteit slechts inruilde voor een functioneel gebruik binnen de context van een andere oorlog, namelijk de burgeroorlog in Libanon zelf. Toen “werden de gebouwen op de Fair opeenvolgend bezet door verschillende milities die de stad controleerden. Er wordt zelfs beweerd dat het Syrische leger de gebouwen gebruikte om er munitie in op te slaan.³

Door juxtapositie en superpositie van archetypische beelden en vormen verbeeldt The Reappropriation of a Simple Form een herinterpretatie en ‘displacement’ of ‘verplaatsing’ van de concepten publieke, private, herinnerings-, eigentijdse, kritieke nood- en erfgoedruimte.

grootte (300 mm x 400 mm)
Acryl op MDF (3 mm)

1. De laatste stap van het Suspended Spaces project was het Symposium getiteld Regarding Suspended Architecture in Lebanon (Beiroet, april 2013) waaraan een dertigtal Franse, Libanese, en internationale kunstenaars en theoretici deelnamen. Vertrekpunt: de onafgewerkte International Fair van Oscar Niemeyer (eind jaren 1960, Tripoli, Noord Libanon).
   De ervaring van het bezoek aan en de focus van het symposium op deze site van bijzonder belang voert het Suspended Spaces collectief nu verder in een nieuwe richting: Brazilië. Thuisbasis van Oscar Niemeyer.
   Hoewel het Suspended Spaces project geografisch balanceert tussen twee plaatsen (Libanon en Brazilië), dient het concept van het modernisme als bindend vertrekpunt voor theoretische reflectie en artistieke creatie, die de specificiteit van deze plekken overstijgt. Het Suspended Spaces collectief wil “Oscar Niemeyer’s specifieke situatie in the context van de moderniteit en een modernisme plaatsen die niet alleen de noties van culturele antropofagie, interraciale vermenging en diversiteit belichamen maar tevens utopia-aspiraties aanwakkeren met het idee van vooruitgang en universalisme, in een conflictueuze en onstabiele omgeving.”
2. “Million Syria refugees registered in Lebanon”, artikel www.bbc.com, 3 april, 2014.
3. OSCAR NIEMEYER’S INTERNATIONAL FAIR PROJECT IN TRIPOLI, LEBANON (1968-1974), tekst door Jad Tabet, www.suspendedspaces.net